Trong thế giới của đá quý, tourmaline nổi tiếng với dải màu sắc phong phú và độc đáo. Những viên đá này mang trong mình lịch sử lâu đời và truyền thuyết thần bí. Từ việc bị nhầm lẫn với các loại đá quý khác cho đến những khám phá đáng kinh ngạc và sự lan tỏa trên toàn cầu, tourmaline đã ghi dấu một chặng đường đáng ngạc nhiên trong lịch sử của con người.

Phát hiện đầu tiên của Tourmaline ở Brazil vào năm 1500

Vào những năm 1500, ở một nơi nào đó ở Brazil, một người chinh phục người Tây Ban Nha đã tình cờ phát hiện viên tinh thể tourmaline xanh lục và nhầm lẫn nó với ngọc lục bảo. Thậm chí tên gọi của nó cũng phản ánh sự nhầm lẫn ban đầu, từ "toramalli" trong tiếng Sinhalese (ngôn ngữ của Sri Lanka), có nghĩa là "đá quý hỗn hợp". Đây là thuật ngữ mà thương nhân Hà Lan đã sử dụng để chỉ những viên đá nhiều màu, mờ trong nước mà những người thợ mỏ tìm thấy trong các viên đá quý ở Ceylon (tên cũ của Sri Lanka).

Năm 1800 Công nhận tourmaline là loại khoáng chất riêng biệt

Mặc dù tourmaline đã được sử dụng như một loại đá quý trong nhiều thế kỷ, nhưng cho đến khi khoáng vật học hiện đại phát triển, nó đã bị xem như là một loại đá khác (như hồng ngọc, ngọc bích, ngọc lục bảo, v.v.) dựa trên màu sắc. Sự nhầm lẫn này kéo dài cho đến khi các nhà khoa học vào những năm 1800 công nhận tourmaline là một loại khoáng chất riêng biệt.

Năm 1876, nhà khoáng vật học George Kunz đã tạo ra một sự kiện đáng chú ý trong ngành đá quý khi ông bán tourmaline màu xanh lục(green tourmaline) từ Maine cho Tiffany & Co. Đây là một bước quan trọng trong việc khám phá và tiếp thị tourmaline màu lục. Khi Tiffany & Co bắt đầu bày bán tourmaline màu lục, nó đã tạo ra một cơn sốt và thu hút sự quan tâm lớn từ công chúng.

Sự thành công của việc tiếp thị tourmaline màu lục của Tiffany & Co đã đặt nền móng cho việc phát triển thị trường tourmaline màu lục. Các viên đá này được coi là đặc biệt vì có màu sắc tươi sáng và độc đáo. Những viên tourmaline màu lục từ Maine trở thành những món trang sức đá quý quý giá và được người tiêu dùng săn đón.

George Kunz về sau trở thành một nhà khoáng vật học hàng đầu và là người có nhiều đóng góp quan trọng cho việc nghiên cứu và hiểu biết về tourmaline và các loại đá quý khác. Công việc của ông đã giúp thúc đẩy sự phát triển và sự thịnh vượng của ngành công nghiệp đá quý trong thời gian sau này.

Tourmaline tại Trung Quốc

Chai thuốc hít tourmaline hồng tại Trung Quốc

Mặc dù có nguồn gốc từ Mỹ, thị trường lớn nhất của tourmaline vào thời điểm đó là ở Trung Quốc. Phần lớn tourmaline màu hồng và đỏ từ Quận San Diego ở California đã được xuất khẩu đến Trung Quốc, vì Từ Hy Thái Hậu của Trung Quốc đặc biệt yêu thích các màu này. Tại đó, những người thợ thủ công đã chế tác đá tourmaline thành các chai thuốc hít(snuff bottles) và các mảnh khác để tạo trang sức. Các mỏ tourmaline nổi tiếng ở Quận San Diego bao gồm Tourmaline Queen, Tourmaline King, Stewart, Pala Chief và Himalaya.

Tuy nhiên, việc khai thác tourmaline đã trở nên phụ thuộc vào thương mại với Trung Quốc đến mức khi chính phủ Trung Quốc sụp đổ vào năm 1912, thương mại tourmaline của Hoa Kỳ cũng bị ảnh hưởng. Mỏ Himalaya ngừng khai thác các khối lượng lớn đá quý, trong khi các mỏ khác ở Hạt San Diego như mỏ Stewart Lithia ở Pala vẫn tiếp tục cung cấp tourmaline chất lượng cao nhưng với số lượng giới hạn.

Sự phát hiện màu sắc mới trong thị trường tourmaline những năm 1980 và 1990

Chiếc nhẫn Paraiba Tourmaline đắt đỏ được thiết kế bởi Tiffany&Co

Việc nhầm lẫn giữa tourmaline và các loại đá quý khác là dễ hiểu bởi rất ít đá quý có thể sánh ngang với dải màu sắc rực rỡ của tourmaline. Từ màu đỏ sậm đến hồng nhạt, màu đào, xanh ngọc lục bảo đậm đến vàng sáng và xanh lam đậm, dải màu của loại đá quý này thực sự là độc đáo. 

Các khám phá đáng chú ý ở Brazil vào những năm 1980 và 1990 đã làm gia tăng sự quan tâm đối với tourmaline bằng cách mang đến các màu sắc mới mạnh mẽ cho thị trường. Cụ thể, việc khai thác tại khu vực Paraíba đã tiết lộ những viên tourmaline với màu sắc nổi bật như xanh neon, xanh lam sáng và tím rực rỡ. Đây được coi là những mẫu tourmaline đẹp nhất và có giá trị cao nhất trên toàn cầu. Trong số đó, có một viên tourmaline kỳ diệu nặng tới 191,87 carat, được xem là viên lớn nhất trên thế giới.

Sự phát triển toàn cầu của tourmaline

Sự cung cấp tourmaline đã trở nên phong phú hơn trong nửa đầu thế kỷ 20 khi Brazil khám phá ra một số mỏ lớn. Từ đó, vào những năm 1950, các phát hiện mới đã xuất hiện ở nhiều quốc gia trên toàn cầu. Madagascar và Afghanistan đã trở thành những nguồn sản xuất tourmaline đỏ mịn đáng chú ý.

Mặc dù tourmaline được khai thác rộng rãi trên toàn thế giới, nhưng tìm kiếm tourmaline chất lượng cao với màu sắc tươi sáng là một điều hiếm. Giá trị của tourmaline cũng đa dạng như màu sắc của nó.